Bài viết TRĂN TRỞ VỀ SỰ PHÁT TRIỂN NGÀNH NGHỀ LÀNG TRẦN XÁ có sự nghiên cứu với nhiều trăn trở, tâm huyết dành cho quê hương bởi tác giả đã và đang sống trên mảnh đất quê hương Làng Trần xá thân yêu.
Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc./.
Trần xá quê tôi vốn là một làng thuần nông, người dân cần cù, chịu khó, luôn năng nổ sáng tạo. Từ xưa đã có nhiều lão nông tri điền làm ăn giỏi, khá giả. Tuy vậy nếu chỉ dựa vào nghề nông đơn thuần thì khó giàu được nên nhiều người đã cất công đi ra học hỏi về phát triển thêm nghề phụ như nuôi tằm, ươm tơ, dệt vải, nghề may (may tay, chưa có máy như bây giờ).
Sau ngày hòa bình lập lại nhất là từ những năm 2000 trở lại đây ngành nghề làng Trần Xá quê tôi phát triển mạnh như: Nghề mộc (đưa nhiều loại máy vào nên đỡ sức người), nghề may, nghề xây dựng, nghề cơ khí (hàn, điện), nghề nhôm kính. Khi quê hương điện khí hóa có thợ điện nước, cơ khí hóa nông nghiệp có thợ máy cày, máy gặt, nhờ vậy người nông dân không vất vả, năng suất lúa lại cao đời sống bà con đủ ấm, đủ mặc, còn dư dật sắm sửa nhiều vật dụng trong nhà, xây nhà mới. Có cung ắt có cầu, ngoài ngành nghề trên, dịch vụ cổ bàn phục vụ hiếu, hỉ, tiệc tùng cũng được hình thành và phát triển.
Không thỏa mãn với cây lúa, nhiều nhà đi làm xa đã học hỏi và đem về chuyển đổi ruộng làm lúa sang làm dưa hấu mùa hè. Nhờ vào chất đất phù sa nên dưa hấu Trần Xá ngon ngọt nổi tiếng giúp bà con tăng thu nhập gấp mấy lần làm lúa.
Đất nước ngày một đổi mới, nhất là từ khi hội nhập, nhiều nơi nhạy bén, nắm bắt kịp thời từ bỏ làm nhỏ, manh mún để thành lập tổ hợp, hợp tác xã, xí nghiệp với sản phẩm có thương hiệu nên làm ăn rất nhiều thuận lợi.
Hòa cùng trào lưu đó, Trần Xá làng tôi ngành nghề hình thành và phát triển ngày càng nhiều, càng đông, đó là dấu hiệu đáng mừng. Tuy nhiên ngành nghề trong làng là ở dạng tự phát, mạnh ai nấy làm, người mạnh cạnh tranh với người yếu, không có tính hỗ trợ giúp nhau (đèn nhà ai nấy rạng).
Đứng trước một đội ngũ ngành nghề ngày càng sung sức đầy triển vọng của làng và đứng trước sự đổi mới của đất nước, ngành nghề làng muốn đi lên vững chắc rất cần một tâp thể lãnh đạo mạnh, năng động sáng tạo, bắt kịp thời cuộc. Lãnh đạo cần hướng đội ngũ ngành nghề đi đúng hướng. Cần có những nhà tổ chức dày dặn kinh nghiệm, dám nghĩ dám làm, biết và có khả năng tập hợp lực lượng trẻ đang hành nghề lại thuyết phục cho được, tổ chức cho được nhiều tổ hợp, hợp tác xã hay hay xí nghiệp nhỏ - vừa. Trên cơ sở đó mới hợp lý hóa về pháp lý, có điều kiện vay thêm vốn, mua thêm máy móc, thiết bị và đào tạo nhiều công nhân lành nghề trẻ. Từ đó hàng hóa làm ra có thương hiệu, bao tiêu sản phẩm dễ dàng mới bắt kịp thời đại và tiến xa hơn nữa.
Những bài học đắt giá trong làng: Vì làm ăn nhỏ lẻ mà một số nghề mai một như gần đây có: Rèn, mộc. Dưa hấu cũng không ngoại lệ. Đã một thời nổi tiếng dưa Trần Xá thế mà nay chỉ vẻn vẹn vài nhà cầm cự. Lý do là do làm ăn thiếu quy hoạch, thiếu tổ chức, không ai đứng ra đăng ký thương hiệu, kỹ thuật cập nhật thiếu chuyên sâu. Trong lúc đó các thôn khác trong xã mới làm đã có người tìm đầu ra, đăng ký thương hiệu nên dưa làng họ thụ tiêu sản phẩm đễ dàng, càng ngày càng làm lớn.
Sau dưa phải nói đến nghề xây dựng. Đội ngũ thợ xây dựng trong làng không thiếu, đủ sức thành lập nhiều đoàn nhưng không ai chịu nghe ai, mạnh ai nấy phát. Nhập đoàn rồi tan, tan rồi nhập sinh ra chán nản. Ngoài ra, thợ không được đào tạo kỹ thuật cơ bản nên thi nhận khoán đội giá làm bị lỗ . Các hợp đồng xây nhà trong làng dần rơi vào tay các đoàn thợ các nơi khác, thợ làng trở lại đi làm thuê cho họ. Đúng là thua ngay trên sân nhà.
Đất nước ngày một đổi mới. Làng Trần Xá hãnh diện có một đội ngũ thợ trẻ năng động nhưng đang còn thiếu một tập thể lãnh đạo, thiếu một đường hướng đúng đắn để phát triển. Mong rằng tập thể lãnh đạo làng sớm nắm bắt những điểm mạnh điểm yếu đã nêu để đưa ra một quyết quyết sách đúng, hợp lòng dân, phát huy hết sức mạnh tổng hợp của đội ngũ thợ với các ngành nghề tiến kịp và vượt các đơn vị bạn.
Muốn làm được những vấn đề ấy xin kiến nghị:
1. Ban lãnh đạo làng cần đi tham khảo kinh nghiệm các nơi để có điều kiên thâm nhập, học hỏi thêm kinh nghiệm về áp dụng cho thôn ta.
2. Tập hợp những gương mặt làm ăn có kinh nghiệm trong và ngoài thôn, nhất là con em đi xa có kinh qua quản lý, tiếp xúc nhiều môi trường làm ăn mới.
3. Mở hội nghị tọa đàm tìm kế sách tháo gỡ mọi vướng mắc bấy lâu nay, để làm một cuộc cách mạng chuyển đổi phương thức làm ăn mới, sớm thành lập cho được những tổ hợp, hợp tác xã hay xí nghiệp nhỏ, vừa. Trên cơ sở đó thu hút nhân tài vật lực trong và ngoài thôn, nhất là lực lượng lao động trẻ năng động, giải quyết công ăn việc làm cho nhiều lao động dư thừa trong thôn.
Trên đây là những suy nghĩ tâm huyết của tôi. Với nhận thức và kinh nghiệm còn hạn chế chắc chắn có nhiều điều chưa thấu đáo. Rất mong mọi người đóng góp thêm nhiều ý kiến thiết thực hơn qua kinh nghiệm và thực tiễn của mình nhằm góp tiếng nói, kinh nghiệm hay, giúp quê hương mình sớm bắt kịp với thời cuộc và ngành nghề trong xã hội. Trên cơ sở đó, một ngày không xa quê hương ta sẽ có những thay đổi mới, cuộc sống bà con ngày thêm giàu có hơn.
Tháng 6/2017
Nguyễn Văn Thuận