Nhân kỷ niệm 76 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 (1945 – 2021), website và facebook làng Trần Xá xin gửi đến quý vị và các bạn những tư liệu và bài viết về khí thế đấu tranh cách mạng giành độc lập của quê hương trong những ngày sôi động đó và những người con ưu tú của làng tham gia cuộc kháng chiến chống Pháp vĩ đại của dân tộc.
Trân trọng!
KHỞI NGHĨA GIÀNH CHÍNH QUYỀN THÁNG 8 NĂM 1945 Ở XÃ HÀM NINH
“Ngày 20 tháng 8 năm 1945, Ban chấp hành Việt Minh Huyện Quảng Ninh đã triệu tập hội nghị khẩn cấp tại thôn Thượng xã Võ Ninh để ban bố Lệnh Tổng khởi nghĩa của tỉnh. Đồng chí Võ Thuần Nho đại diện lực lượng Việt Minh tỉnh đã truyền đạt Lệnh Tổng khởi nghĩa và chỉ đạo kế hoạch khởi nghĩa ở phủ Quảng Ninh.
Vào tối ngày 20 tháng 8 năm 1945, đồng chí Thắng, đồng chí Khôi và một số đồng chí khác trong tổ chức hoạt động bí mật của xã đã tổ chức mít tinh tại Đình làng của thôn Hàm Hòa. Cuộc mít tinh được đông đảo bà con nhân dân Hàm Hòa và bà con các làng lân cận hưởng ứng tích cực với số lượng lên đến hàng trăm người ….
Những người tổ chức phong trào tiêu biểu ở thôn Hàm Hòa có đồng chí Nguyễn Hữu Thiệm, Nguyễn Viết Ân, thôn Tả Phan có đồng chí Phan Ngạch, thôn Hiển Lộc có đồng chí Nguyễn Khắc Đổng, thôn Trần Xá có đồng chí Nguyễn Văn Lực …Tại cuộc mít tinh, đồng chí Hồ Thắng đã kịp thời phổ biến chính sách của Việt Minh và công bố Lệnh Tổng khởi nghĩa của tỉnh, qua đó kêu gọi nhân dân nhất tề đứng lên giành chính quyền.
Sau khi mệnh lệnh khởi nghĩa được phát đi, lực lượng Việt Minh đóng trên địa bàn xã Hàm Ninh đã chỉ đạo bắt tên Lý trưởng thôn Hàm Hòa và tịch thu con dấu ngay trong đêm 20 tháng 8. Thông tin về việc bắt Lý trưởng thôn Hàm Hòa đã nhanh chóng lan truyền rộng rãi trong xã càng làm tăng thêm tinh thần và khí thế cách mạng dâng cao. Trước khí thế đó, nhân dân một số làng lân cận dã tích cực đấu tranh làm cho bọn Lý trưởng, Chánh tổng tự nguyện mang sổ sách, khuôn dấu đến nộp cho Mặt trận Việt Minh. Đến cuối tháng 8 năm 1945, chính quyền cách mạng từ huyện đến các làng, xã đã được thiết lập. Ủy ban Nhân dân Cách mạng lâm thời xã Hàm Ninh do đồng chí Phạm Xuân Tuynh làm Chủ tịch đã ra mắt bà con.
Ngày 23 tháng 8 năm 1945, nhân dân xã Hàm Ninh cùng với nhân dân các xã, các huyện khác đã kéo về Đồng Hới để mít tinh giành chính quyền tại tỉnh Quảng Bình. Đến ngày 25 tháng 8 năm 1945, chính quyền cánh mạng từ tỉnh xuống phủ, huyện, tổng, xã đã được thiết lập. Cuôc khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh Quảng Bình diễn ra nhanh gọn, không đổ máu và giành thắng lợi hoàn toàn”.
Trích “Lịch sử Đảng bộ xã Hàm Ninh 1930 – 2015”
“Ngày 20 tháng 8 năm 1945, Ban chấp hành Việt Minh Huyện Quảng Ninh đã triệu tập hội nghị khẩn cấp tại thôn Thượng xã Võ Ninh để ban bố Lệnh Tổng khởi nghĩa của tỉnh. Đồng chí Võ Thuần Nho đại diện lực lượng Việt Minh tỉnh đã truyền đạt Lệnh Tổng khởi nghĩa và chỉ đạo kế hoạch khởi nghĩa ở phủ Quảng Ninh.
Vào tối ngày 20 tháng 8 năm 1945, đồng chí Thắng, đồng chí Khôi và một số đồng chí khác trong tổ chức hoạt động bí mật của xã đã tổ chức mít tinh tại Đình làng của thôn Hàm Hòa. Cuộc mít tinh được đông đảo bà con nhân dân Hàm Hòa và bà con các làng lân cận hưởng ứng tích cực với số lượng lên đến hàng trăm người ….
Những người tổ chức phong trào tiêu biểu ở thôn Hàm Hòa có đồng chí Nguyễn Hữu Thiệm, Nguyễn Viết Ân, thôn Tả Phan có đồng chí Phan Ngạch, thôn Hiển Lộc có đồng chí Nguyễn Khắc Đổng, thôn Trần Xá có đồng chí Nguyễn Văn Lực …Tại cuộc mít tinh, đồng chí Hồ Thắng đã kịp thời phổ biến chính sách của Việt Minh và công bố Lệnh Tổng khởi nghĩa của tỉnh, qua đó kêu gọi nhân dân nhất tề đứng lên giành chính quyền.
Sau khi mệnh lệnh khởi nghĩa được phát đi, lực lượng Việt Minh đóng trên địa bàn xã Hàm Ninh đã chỉ đạo bắt tên Lý trưởng thôn Hàm Hòa và tịch thu con dấu ngay trong đêm 20 tháng 8. Thông tin về việc bắt Lý trưởng thôn Hàm Hòa đã nhanh chóng lan truyền rộng rãi trong xã càng làm tăng thêm tinh thần và khí thế cách mạng dâng cao. Trước khí thế đó, nhân dân một số làng lân cận dã tích cực đấu tranh làm cho bọn Lý trưởng, Chánh tổng tự nguyện mang sổ sách, khuôn dấu đến nộp cho Mặt trận Việt Minh. Đến cuối tháng 8 năm 1945, chính quyền cách mạng từ huyện đến các làng, xã đã được thiết lập. Ủy ban Nhân dân Cách mạng lâm thời xã Hàm Ninh do đồng chí Phạm Xuân Tuynh làm Chủ tịch đã ra mắt bà con.
Ngày 23 tháng 8 năm 1945, nhân dân xã Hàm Ninh cùng với nhân dân các xã, các huyện khác đã kéo về Đồng Hới để mít tinh giành chính quyền tại tỉnh Quảng Bình. Đến ngày 25 tháng 8 năm 1945, chính quyền cánh mạng từ tỉnh xuống phủ, huyện, tổng, xã đã được thiết lập. Cuôc khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh Quảng Bình diễn ra nhanh gọn, không đổ máu và giành thắng lợi hoàn toàn”.
Trích “Lịch sử Đảng bộ xã Hàm Ninh 1930 – 2015”
