Đình làng Trần Xá (thuộc xã Hàm Ninh – huyện Quảng Ninh) vừa được khánh thành trong những ngày đầu năm 2014 đã trở thành điểm nhấn văn hóa, tô điểm thêm vẻ đẹp duyên dáng của ngôi làng nhỏ ven bờ Nhật Lệ - Kiến Giang hiền hòa.
Trần Xá là làng giàu truyền thống lịch sử, văn hóa được thành lập vào khoảng thế kỷ XV. Ban đầu làng có tên là Nhà Tràn, sau đó đến thời vua Nguyễn, làng được đổi tên là Trần Xá cho đến bây giờ. Hiếm có ngôi làng nào có cả đình, chùa và nhà thờ thiên chúa giáo như nơi đây. Trong đó, đình làng xưa từng là niềm tự hào của cả làng, được xây dựng từ đầu thế kỷ 20. Vào những năm 1949 - 1950, đình làng là trạm trị thương, chuyển thương của mặt trận Bình Trị Thiên đánh Pháp. Hết chống Pháp đến chống Mỹ, cùng sự tàn phá của thời gian đình làng xưa bị hủy hoại không còn dấu tích. Cho đến đầu năm 2014 này, công trình đình làng mới đã được hoàn thành trong sự tự hào của người địa phương.
Tất cả tâm tự, ước vọng của một làng quê được gửi vào ngôi đình nhỏ. Nó thể hiện một cách sống, cách nghĩ, cách trân trọng và gìn giữ những giá trị văn hóa của cha ông, đình làng là biểu tượng của tính tập thể, tính cộng đồng làng xã trong thẳm sâu mỗi tâm hồn người Việt.
Các bậc cao niên trong làng hy vọng rằng, khi nhìn ngôi đình xưa được phục dựng, những thế hệ trẻ sẽ ý thức được về cội nguồn dân tộc, về những phong tục, tập quán của cha ông. Để những giá trị văn hóa đẹp sẽ liên tục được trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Đất nước đang thay mình đổi mới từng ngày, đời sống vật chất và tinh thần của con người cũng dần thay đổi với xu thế mới thì những giá trị xưa dường như đang bị xem nhẹ. Hình ảnh của những làng quê hiền hòa bên con sông xanh, cây đa già tỏa bóng mát và mái đình mái ngói phủ rêu bụi thời gian ngày càng hiếm, mới thấy đình làng Trần Xá là một điểm sáng văn hóa, nơi lưu giữ cái hồn của làng quê Việt.
Đình làng Trần Xá
Nằm ngay trung tâm của làng, đình làng Trần Xá nay được xây dựng với kinh phí hơn 2 tỷ đồng, hoàn toàn từ đóng góp của dân làng Trần Xá, con em đang sinh sống, làm việc trong và ngoài nước có tâm với làng. Kết cấu 3 gian, đình được xây dựng phỏng theo kiến trúc đình làng xưa với mái ngói vuốt cong; Không gian trong đình, cột đình được chạm khắc long phượng tinh tế.
Không chỉ là ngôi nhà chung để sinh hoạt, tổ chức lễ hội gắn kết cộng đồng, đình làng còn là nơi thờ phụng những bậc anh hùng có công với làng, những liệt sỹ đã ngã xuống vì hòa bình, bình an cho dân tộc và xóm làng. Nhân dịp khánh thành đình, lần đầu tiên chính quyền địa phương đã thỉnh 53 liệt sỹ về thờ trong đình. Có thể nói, với người Trần Xá, ngôi đình mới là công trình kết tinh từ tâm huyết, tình cảm, sự kết nối của nhiều thế hệ, là cách để họ bày tỏ lòng mến yêu những giá trị văn hóa truyền thống.
Không chỉ là ngôi nhà chung để sinh hoạt, tổ chức lễ hội gắn kết cộng đồng, đình làng còn là nơi thờ phụng những bậc anh hùng có công với làng, những liệt sỹ đã ngã xuống vì hòa bình, bình an cho dân tộc và xóm làng. Nhân dịp khánh thành đình, lần đầu tiên chính quyền địa phương đã thỉnh 53 liệt sỹ về thờ trong đình. Có thể nói, với người Trần Xá, ngôi đình mới là công trình kết tinh từ tâm huyết, tình cảm, sự kết nối của nhiều thế hệ, là cách để họ bày tỏ lòng mến yêu những giá trị văn hóa truyền thống.
Các bậc cao niên trong làng hy vọng rằng, khi nhìn ngôi đình xưa được phục dựng, những thế hệ trẻ sẽ ý thức được về cội nguồn dân tộc, về những phong tục, tập quán của cha ông. Để những giá trị văn hóa đẹp sẽ liên tục được trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Đất nước đang thay mình đổi mới từng ngày, đời sống vật chất và tinh thần của con người cũng dần thay đổi với xu thế mới thì những giá trị xưa dường như đang bị xem nhẹ. Hình ảnh của những làng quê hiền hòa bên con sông xanh, cây đa già tỏa bóng mát và mái đình mái ngói phủ rêu bụi thời gian ngày càng hiếm, mới thấy đình làng Trần Xá là một điểm sáng văn hóa, nơi lưu giữ cái hồn của làng quê Việt.
Tác giả bài viết: Thanh Nhàn