VINH DANH MỘT NGHĨA CỬ CỦA NGƯỜI CON GÁI LÀNG TRẦN XÁ

Bà Nguyễn Quý Định, người con gái của làng Trần Xá (xã Hàm Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình) là cháu ruột gọi Đại tướng Võ Nguyên Giáp bằng cậu. Mẹ của bà là Võ Thị Điểm lấy chồng là ông Nguyễn Dung và theo chồng về quê sống ở làng Trần Xá.
Được sinh vào ngày 25/12/1933 (là năm Quý Dậu) tại tỉnh Nam Định nên bà được đặt tên Quý Định. Ngày sinh của bà cận kề ngày lễ Noel nên lúc nhỏ bà được gọi là Noel.
nghiacu1 compressed
Từ khi sinh và lớn lên, lúc thì bà theo cha sống ở Nam Định, lúc thì trở về sống ở quê, nhưng làng Trần Xá trong bà luôn đầy ắp kỷ niệm của tuổi thơ mò cua bắt cá, ruộng đồng và học chữ, học văn hóa tại Đình Làng, các lớp học trên làng Trung Quán, bên làng Cổ Hiền. Sau Cách mạng tháng Tám thành công 1945, gia đình bà sống hẳn ở quê. Ba của bà, ông Nguyễn Dung trước làm quan của chế độ Pháp thuộc đã giác ngộ cách mạng, theo Kháng chiến và tham gia chính quyền cách mạng tại địa phương.

Với lý do gia đình của tướng Giáp và là gia đình theo cách mạng nên mẹ và chị em bà đã bị giặc Pháp bắt giam tại nhà tù Đồng Hới năm 1947–1948. Vì không khai thác được gì sau đó giặc Pháp buộc phải thả mẹ bà. Trước đó, Tổng Trấn trung phần Việt Nam là Phan Văn Giáo đã từng quen biết ông Võ Nguyên Giáp đã khuyên mẹ con bà Định vào Huế ở, ông ấy sẽ lo cho mẹ bà Định ra tù và lo cho bà Định ăn học thành tài. Mẹ con bà đã tìm cách xin về thăm quê rồi sẽ trở vào nhưng khi về đến quê thì không vào mà tìm cách chuyển lên sống ở chiến khu. Do lâm bệnh nặng nên mẹ bà đã qua đời năm 1952 khi bà mới 19 tuổi. Từ năm 1948 bà Quý Định được Đảng và Nhà nước cho đi học tại trường học sinh con em Bình Trị Thiên tại tỉnh Nghệ An. Năm 1954, hòa bình lập lại ở miền Bắc, bà tiếp tục theo học và từ 1955 bà được cử sang Trung Quốc học Đại học. Năm 1961, ra trường, bà trở về nước công tác tại Tổng cục Thống kê cho đến năm 1984 nghĩ hưu ở Hà Nội. Năm 1992, gia đình bà chuyển vào sinh sống tại thành phố Hồ Chí Minh cho đến ngày nay.

Bà suy nghĩ: Trong suốt cuộc đời của mình, dù ở bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì, bà luôn luôn nghĩ về làng Trần Xá bên ngã ba sông. Quê hương luôn đau đáu nổi niềm thương yêu sâu lắng trong trái tim và bà một lòng tâm nguyện trọn đời cho quê hương.

nghiacu2 compressed

Chính vì lẽ đó, năm 2013, bà là một trong những người khởi xướng và là Nhà tài trợ chính (1,234 tỷ đồng) cho việc xây dựng Đình làng Trần Xá. Năm 2014, bà tiếp tục tài trợ 70 triệu đồng để xây dựng Giếng Đình hoàn tất. Trước đó, bà cũng đã làm công tác từ thiện, cứu trợ 1.000 thùng mỳ ăn liền cho dân làng bị thiệt hại nặng nề do cơn bão số 10 năm 2013. Dịp khai Đình và chuẩn bị đón Tết Nguyên Đán Giáp Ngọ, bà và gia đình đã hỗ trợ quà và tiền mặt cho 66 hộ nghèo trong làng đón Tết với định suất một túi quà và 500 nghìn đồng/hộ độc thân, một túi quà và một triệu đồng cho mỗi hộ từ 2 khẩu trở lên. Ngoài ra, bà cũng hỗ trợ quà Tết cho trên 450 hộ dân trong thôn không phải hộ nghèo. Tổng giá trị tiền mặt cho riêng đợt tết này là 171 triệu đồng.

Với xã hội, bà là người luôn sống trọn nghĩa, vẹn tình với bè bạn, anh chị em, quê hương, lối xóm. Với gia đình, bà có một tổ ấm hạnh phúc, thành đạt với người chồng là ông Nguyễn Đăng Hương và sự thành danh của những người con trai, con gái.
nghiacu3 compressed


Năm tháng rồi sẽ qua đi trong sự phát triển đi lên của đất nước, quê hương nhưng làng Trần Xá sẽ mãi mãi tự hào, vinh danh một nghĩa cử, một tấm lòng vàng của bà Nguyễn Quý Định.

Hy vọng, các thế hệ con trai, con gái, con dâu, con rể của Làng mình sẽ có nhiều hơn những tài năng thành đạt, những tấm lòng thành luôn hướng về quê hương như người con gái mẫu mực của Làng: Bà Nguyễn Quý Định.

THÁI TOẢN -THANH PHIÊN