Cùng với sự vận động và xu thế lịch sử của đất nước, người Trần Xá cũng dần góp mặt vào mảnh đất phía Nam, với hoàn cảnh, điều kiện và lý do khác nhau để công tác, học tập, di cư mưu sinh lập nghiệp… ngày càng nhiều. Qua đó và hình thành một cộng đồng người Trần Xá ở các tỉnh, thành phía Nam bao gồm TP.Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Lâm Đồng và Bà Rịa-Vũng Tàu…
Ngày đầu lập hội…
Việc hình thành Hội đồng hương Làng Trần Xá tại TP.Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận là một nét đặc trưng và niềm tự hào, bởi cấp độ hội thuộc làng rất ít có trong đồng hương Quảng Bình tại các tỉnh phía Nam.
Ngày đó, với tình cảm của những người xa quê, không hẹn mà gặp nhau nơi đất khách quê người là quý lắm, tay bắt mặt mừng coi nhau như người nhà. Thể theo nguyện vọng và tình cảm của bà con muốn hội tụ để có dịp gặp nhau, hàn huyên, thăm hỏi nhau công việc, học tập và thăm hỏi nhau khi ốm đâu. Tết năm 1999 bà Quý - con gái làng, ônh Thanh - rễ làng mời một số anh em đến chúc tết. Lúc bấy giờ có 19 người. Sẵn có tâm với làng, bà Nguyễn Quý Định - con gái làng cùng một số anh em đề nghị thành lập Hội đồng hương Trần Xá tại TP. Hồ Chí Minh và tạm phân công bà Nguyễn Quý Định làm Trưởng ban liên lạc, ông Võ Văn Định làm Phó ban, ông Trần Quang Ánh, bà Nguyễn Thị Quý và ôngh Lê Thanh Bình làm thành viên ban liên lạc lo chuẩn bị thông báo họp đồng hương lần đầu tiên tại nhà bà Định, tại địa chỉ 79G Xô Viết Nghệ Tĩnh vào lúc 9 giờ 00 ngày 20/2/2000.
Dân gian có câu: “Hữu xạ tự nhiên hương/Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ”. Cảm động thay, từ sáng sớm các cụ cao niên đã có mặt như: Cụ Nguyễn Thị Thân (thường gọi là bà Nuôi) từ Quận 5 đến. Cụ Nguyễn Thị Thủy (thường gọi là bà Cháu) ở từ Nông trường An Viễn, Đồng Nai cách TP.HCM trên 60 km. Đặc biệt cụ Trần Quang Uy từ Định quán Đồng Nai, cách xa trên 80 km có mặt sớm nhất. Các cụ Trần Văn Xướng từ Nông trường Phạm Văn Cội – Củ Chi.Cụ Nguyễn Quang Dung, Nguyễn Đức Riêu-Biên Hòa. Cụ Trần Văn Gộ, cụ Nguyễn Đăng Hương và tất cả bà con đều có mặt trước giờ sinh hoạt.
Trong lời phát biểu chào mừng của bà Nguyễn Quý Định, tâm tư: “Chúng ta vừa là đồng hương, hơn thế nữa nhìn lại dây mơ rễ má đều có quan hệ thân tộc vì thế càng quý trọng hơn nữa…”. Từ tấm lòng chân thành, nhớ về nguồn cội và tâm nguyện của những người xa quê, Hội đồng hương Trần Xá được hình thành từ ngày 20/02/2000.
Để việc tổ chức thông tin liên lạc bà con người Trần Xá tại TP.HCM và các tỉnh lân cận được thuận lợi, hội đã bầu 6 người trong ban liên lạc:
1. bàị Nguyễn Quý Định- trưởng ban
2. ông Võ Văn Định - phó ban
3. ông Trần Quang Ánh- làm thư ký phụ trách khu vực Q.1, Q.5.
4. bà Nguyễn Thị Quý - thủ quỷ phụ trách khu vực Tân Cảng, Q.9.
5. ông Nguyễn Thanh Phiên - phụ trách khu vực Vũng Tàu.
6. ông Lê Thanh Bình - phụ trách khu vực Biên Hòa, Bình Dương.
Đàn chim chung tổ
Về sau vì lí do sức khỏe bà Định xin nghỉ, ông Định thay. Rồi dần bổ sung thêm ông Trần Văn Thật - rễ làng phụ trách khâu tổ chức, văn nghệ của Hội kiêm địa bàn quận Tân Bình, anh Nguyễn Xuân Cương phụ trách khu vực Bình Dương, anh Hoàng Văn Đợi phối hợp phụ trách khu vực Gò Vấp.
Tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, do cộng đồng người Trần Xá khá đông (trên 50 đầu mối hộ gia đình) và khoảng cách địa lý nên cần có Hội riêng để sinh hoạt. Do vậy, từ năm 2008, Cộng đồng đồng hương tại Vùng Tàu hình thành và có các hoạt động có ý nghĩa hướng về quê hương, anh NguyễnThanh Phiên là người phụ trách cộng đồng và là Phó chủ tịch Hội đồng hương Quảng Bình tại Vũng Tàu có hội sở tại quán café Phong Nha. Hàng năm họp đồng hương tại TP.HCM và các tỉnh lân cận với Hội đồng hương Bà Rịa-Vũng Tàu và ngược lại đều thông tin cho nhau để ai có điều kiện cùng đến tham dự. Và chúng tôi xem Hội đồng hương làng Trần Xá tại TP.HCM và Hội đồng hương làng tại Vũng Tàu là đàn chim chung tổ.
Về phương thức hoạt động, Hội đã thông qua 5 tiêu chí:
1. Thăm hỏi lúc ốm đau.
2. Giúp nhau khi hữu sự.
3. Phúng điếu lúc qua đời (tứ thân phụ mẫu).
4. Mừng thọ khi đến tuổi.
5. Xây dựng qũy hội, góp phần xây dựng quê hương.
Hội quy định họp mặt đồng hương hàng năm vào chủ nhật sau rằm tháng giêng. Hội đã duy trì hoạt động đến nay gần 18 năm, tổ chức họp mặt 16 lần.
- Lần 1, 2 tại nhà bà Định, được bà Định tài trợ.
- Lần 3, 4, 5, 6 tại nhà bà Quý, được bà Quý giúp đỡ.
- Lần 7, 8, 9 tại Trường Kỹ thuật Biên Phòng, được ông Nghĩa – chồng bà Kìm rễ làng giúp đỡ.
- Lần 10,11 tại Xí nghiệp Thái Sơn, được chị Phương – con dâu làng, anh Đợi, chị Hà, anh Hiệp giúp đỡ.
- Lần 12,13,14,15,16 tại nhà hàng Hạnh Phúc, quận Gò Vấp, TP.HCM cũng được bà Định ủng hộ, giúp đỡ.
Cái quý của bà con là sau rằm tháng giêng bà con nhắc nhau đến họp mặt, để được gặp người làng, gặp con, gặp cháu, để chúc tụng lẫn nhau, kể cho nhau nghe, thông tin cho nhau biết những thăng trầm, thay đổi của quê hương, của gia đình, bản thân để rồi sẽ chia giúp đỡ lẫn nhau tùy điều kiện hoàn cảnh.
Những lần gặp mặt như vậy, ngoài việc hỏi thăm sức khỏe, làm ăn, gia đình con cái thì vẫn râm ran cùng nhau ôn lại những kỹ niệm quê hương thời thơ ấu, những cái tên, địa danh, tích xưa của làng như Đình, Chùa, Nghè, Miếu ông Sồ, miếu ông Đội, miếu Phú Dụn, miếu ông Phủ, miếu ông Trùm, miếu ông Tiên, miếu bà Hỏa, mã mục Kích, cây nêu, bến gia Huệ, bến mục Lem, bến Đình, bến Chợ, cây Đa Da Tràn, hồ nước, giếng Thùng, giếng Đa, giếng Chùa…Được các cụ cao niên gợi nhắc, truyền tụng lại cho lớp trẻ của làng, cùng nhau đàm đạo sôi nổi vui tươi để mến yêu làng quê mình hơn.
Căn cứ và điều kiện thực tế trong họat động và cùng thừa hưởng các ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ Thông tin. Tại cuộc họp mặt tết Ất Mùi 2015, hội đồng hương đã thống nhất lập một trang facebook với tên gọi “Người Trần Xá” do nhà báo Phong Điền của báo Pháp Luật TP Hồ Chí Minh điều hành. Do công việc của anh Phong Điền nhiều, trang facebook hoạt động mức độ quy mô nhỏ dịp cuối năm 2015, Ban Liên lạc và Nhà báo tiếp tục củng cố, để phát huy tác dụng trong việc đăng, chuyển tải thông tin cộng đồng đồng hương trong hoạt động sắp tới.
Cùng bắt nhịp: Quảng Bình quê ta…
Sau phần lễ có phần hội. Bà con phân công nhau làm những món ăn truyền thống của quê hương như Ngưu Ma Vương bì thấu (da trâu xào) của chị Hoài, Hà, xôi gà của bà Quý; gỏi ngó sen của bà Hoa… và cùng bắt chước anh Hai … nhậu, cất vang những bài đậm đà quê hương và không quên bài ca ruột Quảng Bình quê ta ơi, do anh Ánh, anh Nghĩa, anh Thật, anh Tỉ, anh Đợi “lĩnh xướng” …
Hoà trong không khí tươi vui ấy, bà Định dù tuổi đã cao nhưng vẫn tràn đầy nhiệt huyết cùng chung vui tham gia múa hát. Sự thâm tình, chan hòa ấy càng làm thêm ấm lòng của người xa xứ. Tương tự tại cộng đồng Vũng Tàu cũng có món da trâu xào, bánh bèo… cái quý ở đây là chị em, già trẻ, trai gái không phân biệt xúm nhau làm tạo nên sự đoàn kết gắn bó, hòa đồng vui vẻ, quên đi những khó nhọc mưu sinh trong cuộc sống hàng ngày để rồi vươn lên hoàn thành nhiệm vụ, cũng cố gia đình ấm êm. Trong sự thành đạt của một số anh em có sự cổ vũ của hội đồng hương làng đó là ý nghĩa của đồng hương.
Nhìn chung Hội đồng hương tại TP.HCM có số lượng đông, danh sách chỉ trên dưới 60 hội viên, nhưng có lần họp lên đến trên 80 – 90 người. Phần lớn là con em vào mưu sinh kiếm sống, cuộc sống chưa ổn định, kinh tế đang khó khăn. Tuy vậy căn cứ 5 tiêu chí hoạt động, hội đều chia sẻ bảo đảm quyền lợi cho hội viên. Thực hiện tiêu chí thứ 5 góp phần xây dựng quê hương. Từ ngày thành lập hội đồng hương đã đóng góp trên 62 triệu đồng, một phần nhỏ bé góp phần cùng quê hương xây dựng hệ thống điện, đường, trường, quỹ khuyễn học, cổng làng…
Ngoài ra một số bà con ủng hộ trực tiếp như: ông Nguyễn Văn Bình, Hoàng Công Hiệp, bà Nguyễn Quý Định, Võ Văn Định, Nguyễn Đức Riêu, Nguyễn Thị Quý và một số anh em chưa thống kê. Cùng đó bà con ở làng vào TP.HCM chữa bệnh hay thăm con cũng được hội động viên tinh thần, vật chất. Riêng những người vào đúng dịp họp đồng hương cũng được mời đến giao lưu gặp mặt.
BOX: Các thế hệ người làng vào TP.HCM trước năm 1975:
Bà Nguyễn Thị Thân (thường gọi bà Nuôi) đã qua đời; ông Trần văn Gộ anh em ông Ô, ông Trợ đã qua đời; bà Hoàng Thị Hạnh em ông Tắc đã định cư nước ngoài; ông Trần Văn Xướng đang ở Củ Chi; ông Nguyễn Văn Trình, chú ông Tọa, em ông Hột đã qua đời.
Những thế hệ lớp trước và trưởng thành sau năm 1975:
Bà Nguyễn Qúy Định đang ở quận 2; Ông Nguyễn Đức Riêu đang ở Biên Hòa, Đồng Nai; bà Nguyễn Thị Thủy (bà Cháu) đã qua đời; ông Trần Quang Uy đang ở Định Quán; ông Nguyễn Trung Dung đang ở Tân Bình. Các ông bà Nguyễn Thị Qúy-Nguyễn Xuân Thanh đang ở quận 9; ông Võ Văn Định, ông Hoàng Công Hiệp, Trần Quang Nghĩa (chồng bà Kìm) đang ở quận Gò Vấp; các ông Nguyễn Văn Bình, Trần Văn Thật chồng bà Hoài đang ở quận Tân Bình, anh Lê Thanh Bình ở Biên Hòa…
Các thế hệ đang học tập, công tác hiện tại:
Tại TP.HCM: anh Trần Ngọc Ánh ở quận Tân Bình, anh Hoàng Văn Đợi ở quận Gò Vấp, anh Nguyễn Đức Tỉ ở Củ Chi, anh Nguyễn Đức Bảy ở Bình Thạnh, anh Võ Văn Hòa ở Gò Vấp, chị Võ Thị Hương Gò Vấp, anh Võ Văn Tường ở Quân khu 7, anh Hòa ở quận 9, Nhà báo Phong Điền ở Thủ Đức,…
Đồng Nai: anh Nguyễn Mậu Thao, anh Phùng, anh Cường, anh Bình, anh Các…
Bình Dương: anh Nguyễn Xuân Cường con ông Tuyển, anh Nguyễn Đức Thuận con ông Tam, chị Võ Thị Qũy con ông Thất, chị Võ Thị Doan con ông Tô, chị Hà con bà Chùy…
Mọi thông tin chi tiết và địa chỉ liên hệ đồng hương Làng Trần xá tại Hà Nội xin vui lòng truy cập tại: ./danh-sach-dong-huong-lang-tran-xa-tai-tp-ho-chi-minh.htm
Tác giả: VÕ VĂN ĐỊNH
{gallery cols=1 preview_width=600 preview_height=337}langtranxa.vn/19.9.2021_._đh_ĐH1/{/gallery}
{gallery cols=1 preview_width=600 preview_height=337}langtranxa.vn/19.9.2021_._đh_ĐH1/{/gallery}